Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Pompy ciepła to obecnie jedno z najczęściej stosowanych rozwiązań w dziedzinie ogrzewania budynków. Urządzenia pozwalają nie tylko obniżyć rachunki za energię, ale także zadbać o środowisko naturalne. Popularność pomp ciepła rośnie nieprzerwanie od około dwóch lat. Jest to spowodowane głównie przez rosnące ceny standardowych nośników energii, takich jak gaz ziemny lub węgiel. O ile ceny tego pierwszego wzrosły o ok. 30%, to cena węgla skoczyła w stosunku rocznym nawet kilkukrotnie. Wydatki na zakup surowca okazały się być praktycznie paraliżujące dla właścicieli domów, przez co zaczęli oni szukać bardziej ekonomicznych alternatyw.
Aby prawidłowo dobrać pompę ciepła, należy znać pojęcia takie jak COP i SCOP. Z poniższego artykułu dowiesz się, co oznaczają te wskaźniki i jak je wykorzystać podczas przeglądu oferty rynkowej. Zebrane tu informacje pozwolą Ci też rozmawiać w bardziej świadomy sposób z potencjalnym instalatorem i skuteczniej negocjować cenę zakupu i montażu danego modelu urządzenia. Po lekturze tekstu będziesz też wiedział, jaka jest różnica między COP i SCOP – pomimo podobieństwa wskaźników, wykorzystuje się je jednak do różnych celów.
COP (Coefficient of Performance) to wskaźnik oznaczający sprawność energetyczną pompy ciepła. Wskaźnik określa stosunek energii cieplnej, który jest w stanie wygenerować urządzenie do energii elektrycznej, którą w tym celu zużyje. Oczywiście im wyższa sprawność energetyczna, tym lepsza sprawność energetyczna a użytkowanie pompy ciepła tańsze. Warto pamiętać, że COP jest wskaźnikiem typu laboratoryjnego, a jego wartość odnosi się do pracy urządzenia w danych warunkach temperaturowych.
Przykładowo: praca pompy ciepła z COP = 4 oznacza, że 1 kWh energii elektrycznej wykorzystywanej do napędzania urządzenia generuje 4 kWh ciepła. To z kolei oznacza, że urządzenie jest w stanie zapewnić 3 kWh energii cieplnej pochodzącej ze źródła odnawialnego (4 kWh wyprodukowanego ciepła minus 1 kWh energii elektrycznej). Dla porównania: COP kotła na paliwo stałe nie przekracza zwykle 0,8.
Sprawność energetyczna pompy ciepła spada wraz rosnąca różnicą pomiędzy temperaturą dolnego i górnego źródła ciepła. Rolę dolnego źródła pełni najczęściej powietrze atmosferyczne, a jak wiadomo jego temperatura waha się w zależności od pory roku, a nawet pory dnia. Spadek temperatury zewnętrznej do bardzo niskich temperatur (ok. -20℃) powoduje zwykle przejście urządzenia z pracy w trybie pompy ciepła na pracę w oparciu o zwykłą grzałkę elektryczną. Podejmując decyzję o zakupie urządzenia z wysokiej półki jakościowej należy pamiętać, że koszt pompy ciepła będzie wyższy, niż w przypadku urządzeń z segmentu budżetowego, charakteryzujące się zwykle nieco niższą sprawnością.
SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) to wskaźnik bliźniaczy dla COP, który również odnosi się do sprawności energetycznej pompy ciepła. W odróżnieniu do COP, uwzględnia on warunki atmosferyczne i różnicę temperatur dolnego źródła ciepła w trakcie sezonu grzewczego. Określa on stosunek ilości ciepła, które zostaje wyprodukowane przez pompę ciepła przez cały sezon do ilości energii elektrycznej, która jest do niej dostarczana. Wartość SCOP jest bardziej reprezentatywna dla rzeczywistej efektywności urządzenia.
Wskaźnik jest podawany, aby umożliwić przyszłym inwestorom oszacowanie zużycia energii elektrycznej w stosunku rocznym. Pozwala to na oszacowanie przybliżonych kosztów eksploatacji urządzenia i obliczenie, po jakim czasie inwestycja ma szansę się zwrócić. Należy pamiętać, że SCOP nie jest wskaźnikiem laboratoryjnym i w pełni obiektywnym. W zasadzie każdy producent może oszacować zmiany temperatur dolnego źródła ciepła w nieco inny sposób. Z tego powodu nie należy używać tego wskaźnika do dokładnego porównywania efektywności poszczególnych modeli pomp ciepła.
COP wykorzystuje się najczęściej w celu zestawiania z sobą poszczególnych urządzeń pod względem sprawności. Trzeba zwrócić uwagę, aby porównywanie wartości COP odbywało się zawsze dla tych samych temperatur dolnego i górnego źródła ciepła. Przykładowo: dopisek „A7/W35” oznacza, że wartość COP odnosi się do powietrza o temperatury 7℃ i zadanej temperatury ogrzewania wody na poziomie 35℃.
Producenci często podają COP w swoich kartach katalogowych dla różnych wartości temperatur. Zestawiając z sobą wskaźniki, łatwo zwrócisz uwagę, że zwiększenie poziomu temperatury wody będzie powodować znaczne obniżanie sprawności energetycznej. Pompa ciepła pracuje najefektywniej we współpracy z systemem ogrzewania płaszczyznowego, czyli instalacją niskotemperaturową. Popularna „podłogówka” pozwala na efektywne ogrzanie pomieszczeń przy użyciu wody w temperaturze sporo niższej niż ta, której wymagają standardowe grzejniki. Należy o tym pamiętać podczas montażu pompy ciepła w domu, w którym funkcjonuje już dany rodzaj instalacji hydraulicznej.
Jak już wspomnieliśmy w wcześniej, SCOP świetnie nadaje się zaś do szacowania kosztów eksploatacyjnych. Kalkulacja jest bardzo prosta. Aby obliczyć roczne zużycie energii elektrycznej, należy podzielić wartość łącznego rocznego zapotrzebowania na ciepło przez SCOP. Łączne roczne zapotrzebowanie na ciepło poznasz po pomnożeniu powierzchni budynku przez wartość wskaźnika Ep z charakterystyki energetycznej, która stanowi integralną część projektu budowlanego. Przykładowo: jeżeli powierzchnia domu to 120 m2, a wartość Ep to 60 kWh/m2, łączne zapotrzebowanie budynku na ciepło wyniesie 7200 kWh/m2/rok. Jeżeli SCOP pompy ciepła wynosi 4, poziom rocznrgonzuzycua energii elektrycznej potrzebnej do zasilenia urządzenia wyniesie 1800 kWh (7200/1800). Biorąc pod uwagę aktualną średnią cenę 1 kWh prądu na poziomie 0,77 zł brutto, koszt eksploatacji urządzenia wynosi 1386 zł.
Analiza COP i SCOP jest bardzo ważną kwestia podczas porównywania i obliczania kosztów eksploatacji pomp ciepła. Urządzenia z wysokimi wartościami wskaźników uznaje się dodatkowo za bardziej ekologiczne. To jednak nie wszystko. Jeżeli chcesz otrzymać dofinansowanie do pompy ciepła, musisz wiedzieć, że większą kwotę wsparcia dostaniesz w przypadku zakupu urządzeń odznaczających się wyższym poziomem sprawności energetycznej. Jest tak na przykład w najnowszej edycji programu „Mój Prąd”. Decydując się na montaż pompy ciepła typu powietrze woda w standardowej klasie efektywności energetycznej, będziesz mógł otrzymać nawet do 12 600 zł. Jeżeli Twój wybór padnie na urządzenie o zwiększonej sprawności, maksymalna kwota dotacji wzrośnie do 19 400 zł. Instalacja pompy ciepła z wymiennikiem gruntowym pozwoli natomiast obniżenie własnego wkładu w inwestycję na poziomie do 28 000 zł.
Jeżeli w tematyce pomp ciepła nie odnajdujesz się szczególnie dobrze, zajrzyj na portal proheat.pl. Znajdziesz tam wiele wartościowych informacji na temat techniki grzewczej korzystającej z energii odnawialnej. Spora część materiałów jest wzbogacona tabelami porównawczymi i materiałami wideo. Korzystając z zamieszczonych przykładów dowiesz się, w jaki sposób można wykorzystać wskaźniki Ep, COP i SCOP do poprawnego oszacowania potrzebnej mocy pompy ciepła i zweryfikowania, czy i kiedy inwestycja w nowe źródło energii cieplnej ma szansę się zwrócić.
Zdjęcie: materiał Klienta.
