Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Sprawna wymiana powietrza w budynku ma bardzo duży wpływ na samopoczucie, a nawet zdrowie przebywających w nim osób – w stojącym powietrzu gromadzą się różnego rodzaju zanieczyszczenia, które mogą być przyczyną groźnych dolegliwości. Jednym ze sposobów na zapewnienie sprawnej wymiany powietrza jest montaż nawiewników okiennych. W niniejszym artykule znajdziesz najważniejsze informacje o tych urządzeniach.
Nawiewniki okienne to zadziwiająco proste mechaniczne urządzenia nawiewne – ogólnie rzecz biorąc, składają się jedynie z dwóch części. Pierwszą jest zakładany wewnątrz regulator, a drugą – zewnętrzna czerpnia. Zewnętrzna część nawiewnika jest tak skonstruowana, aby uniemożliwić przenikanie wody i dostawanie się do środka owadów – przy prawidłowym montażu nie ma obaw o przeciekanie tych urządzeń nawiewnych.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w czerpni mogą być montowane dodatkowe elementy, takie jak tłumiki akustyczne i filtry antysmogowe (mogą być wykorzystywane jednocześnie), co jeszcze bardziej zwiększa funkcjonalność nawiewników.
Proste są również zasady działania tych urządzeń – zapewniają regulowany przepływ powietrza z zewnątrz bez konieczności otwierania okien. Kluczowa jest tutaj właśnie kwestia regulacji – w przeciwieństwie do uchylania okien, mamy kontrolę nad tym, jaka ilość powietrza dostaje się do pomieszczenia w danym momencie. Nie ma więc tutaj mowy o przeciągach. Jako urządzenia mechaniczne nie wymagają zasilania i nie generują dodatkowych kosztów. Montaż nawiewnika to pewny sposób na zapewnienie przepływu świeżego powietrza i sprawnego działania systemu wentylacyjnego.
Nawiewniki są przeznaczone do budynków, w których wykorzystywana jest wentylacja grawitacyjna, mechaniczna wywiewna lub hybrydowa (będąca połączeniem dwóch poprzednich).
To, jak konkretnie działają nawiewniki okienne, zależy od zastosowanego mechanizmu sterującego – cecha ta stanowi podstawę klasyfikacji tych urządzeń.
Biorąc pod uwagę sposób sterowania ich pracą, nawiewniki montowane w oknach dzielą się na dwie główne grupy – ręczne i automatyczne. Nawiewniki automatyczne dzielą się następnie na 4 podgrupy – termostatyczne, ciśnieniowe, higrosterowane i dwusystemowe.
Najstarszy i najprostszy typ nawiewników, wykorzystujący ręczne pokrętło lub dźwignię (starsze modele) do sterowania stopniem otwarcia przesłony. Są bardzo tanie, ale uciążliwe pod względem eksploatacyjnym – trzeba pamiętać o przestawianiu pokrętła/dźwigni wraz ze zmieniającymi się warunkami. Z czasem ta drobna niedogodność może stać się bardzo męcząca, co sprawia, że po nawiewniki okienne sterowane ręcznie sięga się obecnie coraz rzadziej.
Wykorzystują najprostszy automatyczny mechanizm sterujący, regulujący pracę urządzenia na podstawie temperatury na zewnątrz. W przypadku tych nawiewników prostota pociąga za sobą również niską precyzję – urządzenia tego typu przymykają się, dopiero gdy temperatura spadnie poniżej 0° C. W związku z tym obecnie sięga się po nie jedynie w bardzo specyficznych przypadkach i powoli znikają z rynku.
Nawiewniki ciśnieniowe, co można wywnioskować z ich nazwy, regulują swoją pracę pod wpływem ciśnienia. A dokładniej reagują na zmianę różnicy ciśnienia między powietrzem na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia, która wpływa na szybkość jego napływu. Ogólnie rzecz biorąc, gdy powietrza płynące z zewnątrz przyspiesza, nawiewnik się przymyka, a gdy zwalnia – otwiera się szerzej. Dzieje się tak za sprawą elementu sterującego unoszącego się bezpośrednio w strumieniu powietrza.
Bardzo ważną cechą nawiewników ciśnieniowych jest to, że wysokość nie wpływa w istotnym stopniu na efektywność ich pracy – nadają się więc idealnie do wielopiętrowych budynków, takich jak bloki mieszkalne.
W przypadku nawiewników higrosterowanych czynnikiem wpływającym na ich stopień otwarcia jest wartość poziomu wilgotności powietrza wewnątrz pomieszczenia. Za sterowanie odpowiada tutaj umieszczony w regulatorze higrometr – im wyższa jest wilgotność względna, tym szerzej otworzy specjalną przesłonę. Większość dostępnych obecnie na rynku nawiewników higrosterowanych działa w zakresie 30-70% wilgotności względnej – wartości te odpowiadają minimalnemu i maksymalnemu otwarciu urządzenia.
Nawiewniki higrosterowane są szczególnie efektywne w pomieszczeniach o dużej wilgotności powietrza, takich jak pralnie czy kuchnie. Trzeba jednak pamiętać, aby nie zakładać ich od nawietrznej strony budynku – gwałtowne wiatry mogą sprawiać, że napływ powietrza przez nawiewnik będzie intensywniejszy, niż wynika to z warunków wewnątrz pomieszczenia.
Nawiewniki okienne dwusystemowe (nazywane także hybrydowymi) to połączenie higrosterowanego regulatora z ciśnieniową czerpnią. Pozwoliło to wykorzystać najlepsze cechy obu typów urządzeń, wyeliminować ich wady i uzyskać maksymalną precyzję sterowania, zapewniającą efektywną wymianę powietrza w każdych warunkach. Przykładowo, czerpnia ogranicza nadmierny napływ powietrza na podstawie różnicy ciśnienia na zewnątrz i wewnątrz, a regulator steruje przesłoną, dostosowując jej otwarcie do aktualnego poziomu wilgotności we wnętrzu (jak typowy nawiewnik higrosterowany). Należy jednak pamiętać, że zaawansowanie technologiczne wiąże się z wyraźnie wyższą ceną takich urządzeń.
Aby zapewnić swobodny przepływ powietrza w całym budynku, zaleca się zakładanie przynajmniej jednego urządzenia nawiewnego w każdym pokoju z oknem (z wyłączeniem łazienki – mogłyby bowiem doprowadzać do nieprzyjemnych powiewów chłodu w trakcie kąpieli). Szczególną uwagę należy tutaj poświęcić kuchni – jeśli znajduje się w niej kuchenka gazowa lub kocioł dwufunkcyjny, potrzebny w niej będzie nawiewnik o większej wydajności. Jest tak, ponieważ do prawidłowego spalania paliw potrzeba więcej tlenu – zbyt mały dopływ powietrza z zewnątrz grozi wytworzeniem się tlenku węgla (czyli czadu), który jest bardzo niebezpieczny i całkowicie niezauważalny. Natomiast jeśli w kuchni jest tylko kuchenka elektryczna, można zrezygnować z nawiewnika i wentylować pomieszczenie pośrednio przez specjalny otwór w dolnej części drzwi (w ten sam sposób można rozwiązać kwestię wentylacji łazienki). W pokojach o powierzchni przekraczającej 20 m2 zalecany jest montaż przynajmniej dwóch urządzeń nawiewnych.
Jeśli zaś chodzi o montaż, nawiewniki okienne powinny znaleźć się minimum 2 m nad podłogą – pozwoli to ogrzać się napływającemu powietrzu i wyeliminuje ryzyko chłodnych powiewów. Nawiewniki montuje się na oknach lub drzwiach balkonowych. Biorąc pod uwagę sposób montażu, aktualnie na rynku dostępne są urządzenia z dwóch kategorii – szczelinowe i montowane na ramie.
Tradycyjna metoda montażowa, w której założenie nawiewników wymaga frezowania szczelin w górnej części ramy okna – w przylgach skrzydła i ościeżnicy (okna PVC) lub w jednych z nich (okna drewniane). W oknach aluminiowych otwory na nawiewniki wycina się na etapie produkcji. Wbrew pozorom nie wpływa to na wielkość przeszklenia. Przy wycinaniu otworu należy kierować się zaleceniami producenta – każdy model wymaga specyficznych rozmiarów powstającego w ten sposób kanału przelotowego. Montażu nawiewników tego typu powinni podejmować się jedynie doświadczeni specjaliści.
Stosunkowo świeża metoda pozwalająca założyć nawiewniki okienne bez ingerencji w strukturę samego okna – kanał przelotowy powstaje tutaj między nadprożem a ramą okienną. Pozwala to ukryć niemal cały nawiewnik w warstwie tynku/ocieplenia – jest to nie tylko kwestia estetyczna, ale też praktyczna, gdyż taki montaż pozwala na założenie nawiewników także na oknach uchylno-przesuwnych typu HS oraz przy roletach zewnętrznych. Należy jednak pamiętać, że metodę tę można wykorzystać jedynie w chwili wprawiania okna.
Jednym z najczęściej powtarzanych argumentów przeciwko nawiewnikom jest twierdzenie, że doprowadzają do wychłodzenia pomieszczenia. O ile takie ryzyko rzeczywiście występowało w przypadku starszych urządzeń sterowanych ręcznie (np. jeśli zapomniało się przymknąć nawiewniki okienne przed dłuższym wyjściem z domu w sezonie grzewczym), prawidłowo zamontowane nowoczesne urządzenia automatyczne (w tym również nawiewniki ścienne montowane w górnej części zewnętrznych ścian) zapobiegają takiemu zjawisku.
Oczywiście nie znaczy to, że całkowicie eliminują straty ciepła – są one nieuniknione, jeśli chcemy utrzymać prawidłową cyrkulację powietrza w budynku. Nowoczesne rozwiązania technologiczne stosowane w nawiewnikach pozwoliły je jednak znacznie ograniczyć – najnowsze modele tych urządzeń pozwalają zminimalizować koszty wentylacji do poziomu porównywalnego z wentylacją mechaniczną nawiewno-wywiewną z rekuperatorem.
Nawiewniki (czasem błędnie określane jako wywietrzniki) okienne są prostymi urządzeniami mechanicznymi, których podstawową funkcją jest zapewnienie kontrolowanego przepływu powietrza zewnętrznego – dostarczane w ten sposób świeże powietrze nie tylko wpływa pozytywnie na samopoczucie mieszkańców, ale też pozwala pozbyć się zużytego powietrza, w którym gromadzą się szkodliwe dla zdrowia substancje. Montaż nawiewników umożliwia sprawne działanie systemu wentylacyjnego nawet przy nowoczesnych, całkowicie szczelnych oknach. Oferowana przez większość dostępnych obecnie urządzeń regulacja automatyczna (np. na podstawie różnicy ciśnień) umożliwia efektywną wymianę powietrza i minimalizuje straty cieplne wynikające z konieczności wentylowania budynków.
Zdjęcie główne: simbiothy/elements.envato.com
