Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Planujesz malowanie elewacji, remont dachu lub inne prace na wysokości? Rusztowanie często staje się wtedy niezbędnym narzędziem, gwarantującym bezpieczny dostęp tam, gdzie drabina nie wystarcza. Pamiętaj jednak, że zanim rusztowanie zostanie ustawione, fundamentalne znaczenie ma odpowiednie przygotowanie terenu pod jego konstrukcję.
Prace na wysokości, szczególnie te w branży budowlanej, wiążą się ze sporym ryzykiem. Dlatego, zanim przystąpimy do montażu rusztowania, niezależnie czy będzie to rusztowanie elewacyjne obejmujące całą ścianę, czy mniejsze, popularne rusztowanie warszawskie przeznaczone do konkretnych zadań, kluczowe znaczenie ma odpowiednie przygotowanie miejsca, w którym ma ono stanąć.
Każda tego typu konstrukcja, musi mieć solidne oparcie. Nierówne lub niestabilne podłoże może bowiem spowodować przechyły konstrukcji czy jej nierównomierne osiadanie, co poważnie zagraża stabilności rusztowania, a w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do jego przewrócenia. Prawidłowo przygotowane podłoże minimalizuje ryzyko wypadków związanych z brakiem stabilności konstrukcji.
Co równie ważne, odpowiednie przygotowanie terenu ułatwia prawidłowe rozstawianie rusztowań zgodnie z technicznymi wymaganiami i ogólnymi zasadami BHP. Poprawna instalacja rusztowania jest możliwa tylko na odpowiednio przygotowanym gruncie – to podstawowy warunek, by cała operacja przebiegła sprawnie i przede wszystkim bezpiecznie.
Wybór odpowiedniego miejsca pod montaż rusztowania ma kluczowe znaczenie. Nie każde podłoże nadaje się do bezpiecznego ustawiania tego typu konstrukcji. Zanim rozpoczną się jakiekolwiek prace budowlane, trzeba dokładnie sprawdzić, czy teren spełnia podstawowe wymagania.
Przede wszystkim podłoże musi być w stanie bezpiecznie przenieść ciężar całego rusztowania wraz z pracownikami i materiałami. Należy sprawdzić, czy nie jest ono rozmoknięte, grząskie lub w inny sposób niestabilne. Ważny jest też sam rodzaj podłoża – inaczej zachowuje się grunt naturalny, inaczej kostka brukowa czy beton.
Niezwykle istotne jest również zachowanie bezpiecznych odległości od potencjalnych zagrożeń. Jeśli w pobliżu planowanego miejsca montażu znajduje się wykop lub linia energetyczna, rusztowanie musi stać w odpowiedniej odległości. Ponadto w pobliżu rusztowania nie mogą znajdować się takie elementy infrastruktury, które mogłyby utrudniać jego bezpieczny montaż i użytkowanie.
Kiedy lokalizacja pod rusztowanie jest już wybrana, następnym etapem jest właściwe przygotowanie terenu. Zanim rozpocznie się montaż, cały obszar, na którym będzie ono ustawione, musi zostać dokładnie oczyszczony. Należy usunąć z niego wszelki gruz, niepotrzebne materiały, narzędzia oraz zbędną roślinność.
Podłoże musi być odpowiednio zagęszczone i równe. Należy pamiętać, że nie wolno wyrównywać terenu poprzez zasypywanie dołów luźną ziemią lub przekopywanie gruntu tuż przed montażem rusztowania, gdyż grozi to utratą stabilności. W sytuacji, gdy teren jest nachylony, niezbędne jest zbudowanie wytrzymałych, poziomych tarasów pod każdą nogę rusztowania.
Aby uniknąć utraty stabilności spowodowanej zmiękczeniem gruntu, konieczne jest zapewnienie swobodnego odpływu wody deszczowej. Podobnie, by zagwarantować stabilne oparcie dla podstawy konstrukcji zimą, niezbędne jest dokładne odśnieżenie i usunięcie lodu z podłoża.
Samo przygotowanie podłoża nie wystarczy. Równie kluczowe znaczenie ma odpowiednie wyznaczenie i zabezpieczenie terenu wokół miejsca, gdzie będą prowadzone prace. Podstawowym wymaganiem jest wyraźne oznakowanie strefy pracy. Należy umieścić tablice ostrzegawcze z widocznym napisem, np. uwaga prace na wysokości. Tablice te powinny znajdować się w odpowiedniej odległości od miejsca ustawiania rusztowania. Zapewnia to czytelne ostrzeżenie dla przechodniów. Warto pamiętać, że tego rodzaju strefa jest wymagana nie tylko podczas samego procesu montażu, ale także podczas demontażu rusztowania oraz w trakcie wykonywania prac na wysokości.
W miejscach szczególnie narażonych na ruch osób postronnych (np. chodniki, ciągi komunikacyjne) samo oznakowanie może nie wystarczyć. Konieczne jest wtedy fizyczne wygrodzenie strefy niebezpiecznej, na przykład za pomocą taśm ostrzegawczych lub przenośnych barierek. Uniemożliwia to przypadkowe wejście na teren prac budowlanych. Szczególnym rodzajem zabezpieczenia, wymaganym w sytuacji, gdy ciągi piesze przebiegają bezpośrednio pod konstrukcją rusztowania lub w jej pobliżu, są daszki ochronne. Muszą być one trwałe i odpowiednio wyprofilowane (ze spadkiem w kierunku budowli), aby chronić przechodniów przed ewentualnymi spadającymi przedmiotami.
Bezpieczeństwo podczas wykonywania prac na rusztowaniach zależy od wielu czynników. Montaż i demontaż rusztowania mogą przeprowadzać wyłącznie odpowiednio przeszkoleni monterzy rusztowań, posiadający odpowiednie uprawnienia, wydane przez komisję egzaminacyjną Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego. Ponadto pracownicy muszą być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Podczas prac na wysokości kluczowe jest, by były zabezpieczone szelkami bezpieczeństwa – muszą to być atestowane szelki bezpieczeństwa.
Sam proces montażu i ustawienia rusztowania musi odbywać się ściśle według dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR), oraz zgodnie z zaleceniami producenta co do kolejności i sposobu łączenia poszczególnych części. Przed przystąpieniem do prac niezbędna jest także dokładna kontrola wszystkich elementów rusztowania pod kątem uszkodzeń czy korozji; używanie wadliwych części jest niedopuszczalne.
Dla zapewnienia odpowiedniej stabilności rusztowania, konieczne jest jego prawidłowe zakotwienie do konstrukcji budynku, na przykład do powierzchni elewacji. Co więcej, gotowa konstrukcja nie może być użytkowana od razu – musi zostać formalnie odebrana przez uprawnioną osobę, co potwierdza się wpisem w dzienniku budowy. Dopiero taki odbiór potwierdza poprawność montażu i bezpieczeństwo konstrukcji
Przepisy bezpieczeństwa wyraźnie zabraniają montażu i demontażu rusztowań w niesprzyjających warunkach. Do takich sytuacji należą: praca po zmroku lub nocą bez odpowiedniego oświetlenia, gęsta mgła, intensywne opady atmosferyczne, oblodzenie (gołoledź) oraz wiatr wiejący z prędkością powyżej 10 m/s. Ponadto, dla konstrukcji stalowych obowiązuje wymóg wykonania uziemienia, które chroni przed skutkami wyładowań atmosferycznych.
Właściwe przygotowanie terenu stanowi fundament bezpiecznej pracy na wysokości i gwarantuje stabilność konstrukcji rusztowania. Dlatego upewnij się, że powierzchnia, na której będzie stało rusztowanie, jest równa, odpowiednio oczyszczona i pozwala na sprawny odpływ wód opadowych. Pamiętaj też o wyznaczeniu i ogrodzeniu strefy niebezpiecznej. Lekceważenie tych czynności może prowadzić do poważnych problemów i wypadków.
