Bezpieczeństwo pomp ciepła pod kątem gazów palnych i niebezpiecznych

Potrzebujesz ok. 7 min. aby przeczytać ten wpis

Artykuł sponsorowany

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.

W związku z wybuchem pompy ciepła w Chrząstowicach na rynku pojawiło się wiele spekulacji dotyczących bezpieczeństwa użytkowania tych urządzeń. Tragiczny w skutkach wypadek niestety był spowodowany rażącymi błędami ludzkimi oraz nieprofesjonalnym serwem pompy ciepła. Dlaczego doszło do tak wielkiego nieszczęścia? Na te i inne pytania odpowiadają specjaliści marki Vaillant.

Z tekstu dowiesz się:

  • jakie są normy bezpieczeństwa w przypadku pomp ciepła,
  • jakie są gazy chłodnicze w pompach ciepła i jaka jest ich palność,
  • na co zwrócić uwagę przy wyborze pompy ciepła,
  • co powoduje ryzyko wycieku gazu w pompach ciepła.

Jakie są obowiązujące normy bezpieczeństwa pomp ciepła?

Jeśli zdecydujesz na zakup pompy ciepła Vaillant lub od innego sprawdzonego producenta, w dostawie obowiązkowo powinny być zawarte wszystkie dokumenty instalacyjne i energetyczne zakupionego urządzenia. Są to:

  • instrukcja obsługi,
  • instrukcja instalacji i konserwacji,
  • etykiety energetyczne potwierdzające właściwości urządzenia,
  • karta produktu.

W instrukcji obsługi oraz w instrukcji instalacji marki Vaillant pierwszym rozdziałem jest „Bezpieczeństwo”. W tym dziale znajdziesz informacje o:

  • klasyfikacji ostrzeżeń dotyczących wykonywanych czynności,
  • użytkowaniu zgodnie z przeznaczeniem,
  • zagrożeniu życia wskutek pożaru lub wybuchu w przypadku nieszczelności w obiegu czynnika chłodniczego,
  • zagrożeniu życia wskutek wprowadzania zmian w produkcie lub jego otoczeniu,
  • niebezpieczeństwu obrażeń ciała i ryzyku strat materialnych w wyniku nieprawidłowej konserwacji i naprawy bądź ich zaniechania,
  • ryzyku wynikającym z nieprawidłowej obsługi.

Jak widać powyżej, są to poważne zagadnienia – już na wstępie informują, że pompy ciepła nie są zabawkami.

Gazy w pompach ciepła – jakiego rodzaju czynniki ziębnicze są stosowane w tych urządzeniach?

Do najbardziej popularnych czynników chłodniczych stosowanych w pompach ciepła należą. R410a, R32 oraz R290.

1. Czynnik chłodniczy R410A

Czynnik ten jest jednym z najpopularniejszych, które stosuje się w układach klimatyzacji i pompach ciepła. Czynnik chłodniczy R410A zastąpił czynnik R22, który został całkowicie wycofany z produkcji w USA w 2020 roku w wyniku bardzo wysokiego potencjału niszczenia warstwy ozonowej. Warto wspomnieć, że obecnie wszystkie czynniki stosowane w pompach ciepła wykazują 0 ODP (ang. Ozone Depletion Potential, czyli potencjał niszczenia warstwy ozonowej). Wynika to z zastosowania fluoru zamiast bromu lub chloru.

Czynnik R410A jest mieszaniną dwóch innych czynników. Połowę jego składu stanowi czynnik R32, natomiast pozostała połowa to czynnik z oznaczeniem R125. Czynnik R410A stosuje się w urządzeniach chłodniczych, grzewczych i klimatyzacyjnych, których temperatura parowania wynosi od -70℃ do 40℃.

R410 jest niepalny i niewybuchowy – należy do grupy A1/A1. Nie jest toksyczny dla ludzi, jednak wdychanie może powodować działanie psychoaktywne. Bezpośredni kontakt może wywołać natomiast odmrożenie skóry, jak również podrażnienie gałek ocznych.

Od 2025 roku, zgodnie ze zmianami wprowadzonymi przez Komisję Europejską, wszystkie czynniki o GWP (ang. Global Warming Potencial) powyżej 750 będą zakazane w stosowaniu – na tę listę wpisuje się czynnik R410. Warto jednak pamiętać, że ograniczenie będzie obejmowało jedynie nowe pompy ciepła i systemy klimatyzacyjne. Przepisy nie dotyczą również sytuacji, gdy ilość czynnika w urządzeniu nie przekracza 3 kg. GWP określa wpływ czynnika na globalny efekt cieplarniany. Wartość ta jest wynikiem porównania ilości ciepła zatrzymanego przez 1 kg gazu i ilości zatrzymanego ciepła przez 1 kg dwutlenku węgla – najczęściej w horyzoncie 100 lat.

2. Czynnik chłodniczy R32 (difluorometan)

Niestety czynnik R410A jest drogi w wytwarzaniu i wymaga skomplikowanej technologii. Na świecie istnieją tylko dwie fabryki, które zajmują się jego produkcją. Ze względu na to występują braki R410A na rynku, co – w połączeniu także z większym współczynnikiem GWP – sprawiło, że producenci zostali zmuszeni do stosowania czynnika R32, a instalatorzy – do montowania pomp ciepła i klimatyzatorów z taką substancją wewnątrz. Czynnik chłodniczy R32 ma znacznie niższy GWP od czynnika R410A i wynosi on dokładnie 675. Czynnik chłodniczy R32 należy do grupy o niskim stopniu palności według normy ISO 817. Samozapłon czynnika R32 może nastąpić dopiero w temperaturze 600, czyli bardzo daleko poza normalnymi warunkami pracy pompy ciepła. Na dodatek, nawet gdyby czynnik w całości wpłynął z pompy ciepła do pomieszczenia o powierzchni 12m2 – gaz wciąż nie osiągnąłby nawet dolnej granicy palności.

3. Czynnik chłodniczy R290 (propan)

W ostatnim czasie wielu producentów pomp ciepła decyduje się na wprowadzenie nowej generacji tych urządzeń z czynnikiem R290. Najważniejszą zaletą stosowania czynnika wśród producentów pomp ciepła, jest znikomy wskaźnik GWP, który wynosi 3. Przekłada się to zatem na brak konieczności rejestracji urządzenia w CRO (Centralny Rejestr Operatorów). Propan jest jednorodnym czynnikiem chłodniczym, którego właściwości termodynamiczne są nawet lepsze niż R32 i R410A. Jest bardzo tani i szeroko dostępny. Jednocześnie jest to czynnik o wysokiej klasie palności A3.

Wymagania dotyczące instalacji i produkcji pomp ciepła

W przypadku gdy zdecydujesz się na montaż pompy typu split, instalator obowiązkowo musi mieć wszystkie uprawnienia do wykonywania czynności w rozdzielnej instalacji chłodniczej. Podczas montażu instalator ma za zadanie

  • wykonać szczelne połączenie pomiędzy jednostką zewnętrzną a wewnętrzną,
  • wykonać wszystkie procedury bezpieczeństwa
  • następnie wprowadzić czynnik do instalacji.

W przypadku gdy będziesz mieć pompę monoblok z czynnikiem R290, obieg czynnika ziębniczego jest już fabrycznie zamknięty w jednostce zewnętrznej. Rolą instalatora przy montażu tej pompy będzie więc szczelne połączenie instalacji glikolowej pomiędzy jednostką zewnętrzna a wewnętrzną. Ingerencja w fabrycznie napełnioną instalację ziębniczą jest możliwa tylko przez wykwalifikowany serwis z odpowiednimi uprawnieniami oraz patentowymi narzędziami umożliwiającymi dostęp do tej strefy.

Pompa ciepła Vaillant, która spełnia wszystkie normy bezpieczeństwa

Na etapie produkcji pompy ciepła przechodzą rygorystyczne testy szczelności. Żadna pompa ciepła nie ma prawa opuścić fabryki, jeżeli nie przejdzie pozytywnie testu szczelności po montażu z linii produkcyjnej oraz testu po symulacji skrajnie ciężkich warunków pracy. Pozytywne wyniki potwierdzane są europejskim certyfikatem HP-Keymark.

Do nadawania certyfikatu HP Keymark jest upoważnionych obecnie 13 europejskich instytutów badawczych oraz COCH – to jedyna instytucja w Polsce, która może taki certyfikat wydać. Wszystkie te miejsce współpracują z 27 specjalistycznymi, notyfikowanymi laboratoriami, spośród których 21 jest zlokalizowanych w Europie.

Jakie są zabezpieczenia w pompie ciepła w przypadku wycieku czynnika chłodniczego?

Wyciek czynnika chłodniczego może być spowodowany jedną z trzech sytuacji:

  1. Wadliwie wykonane połączenia kielichowe przy pompie split
  2. Ingerencja w układ chłodniczy osób nieuprawnionych
  3. Katastrofa naturalna (pożar, powódź bądź wypadek losowy bezpośrednio ingerujący fizycznie w pompę ciepła).

Konsekwencją ingerencji osób bez przeszkolenia i uprawnień był głośno opisywany w mediach tragiczny w skutkach wybuch w Chrząstowicach. Wedle najnowszych informacji Polska Organizacja Rozwoju Pomp Ciepła PORT PC stwierdziła, że urządzenie, które wybuchło nie było pompą ciepła, a przemysłowym agregatem „wody lodowej” (tzw. chillerem) przystosowanym do pracy jako pompa ciepła. Jak opisuje PORT PC:

Przede wszystkim w urządzeniu, które uległo awarii, stosowany był niepalny gaz chłodniczy. Zgodnie ze wstępnymi ustaleniami ekspertów, skala wybuchu wskazuje na pojawienie się niezwykle rzadkiego i niebezpiecznego zjawiska znanego jako niekontrolowany „efekt Diesla”.

Dalszy opis wyjaśniający szczegółowo przyczynę wybuchu można przeczytać tutaj: https://portpc.pl/ucinamy-spekulacje-przyczyna-wybuchu-w-chrzastowicach-nie-byl-czynnik-chlodniczy/.

Producenci renomowanych marek takich jak Vaillant dokładają wszelkich starań, aby oferowany produkt spełniał wszystkie normy bezpieczeństwa. Wysoką jakość produktów potwierdzają wszystkie zewnętrzne akredytowane laboratoria, które wystawiają odpowiedni certyfikat HP-Keymark. Dodatkowo wszystkie pompy ciepła marki Vaillant znajdują się na liście ZUM, co stanowi kolejne prawne potwierdzenie rygorystycznych wymagań bezpieczeństwa i jakości.

 

Zdjęcia: materiał Partnera

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*