Kto może kupić nieruchomość rolną?

W roku 2019 nastąpiło poluzowanie wprowadzonych wcześniej obostrzeń w zakresie obrotu nieruchomościami rolnymi, jeżeli zatem planujesz taki zakup, warto zapoznać się z obowiązującymi przepisami przed podjęciem ostatecznej decyzji.

Kto może kupić działkę rolną?

Obecnie nie będąc rolnikiem, można nabyć działkę o powierzchni nie większej niż 1 hektar. Wcześniejsze ograniczenia nawet do 0,3 ha spowodowały niemal całkowity zastój w obrocie ziemią rolniczą z uwagi na niemożność dokonywania dalszych inwestycji oraz chaos prawny. Przepisy odrębnych ustaw praktycznie uniemożliwiały wydzielenie tak małych powierzchni z ogólnego areału z wyjątkiem ściśle określonych sytuacji niemających zastosowania w przypadku nabycia ziemi przez osobę obcą.

Warto w tym miejscu wyjaśnić definicję rolnika w świetle polskiego prawa.

• Osoba fizyczna, będąca posiadaczem gruntów o powierzchni użytków rolnych nieprzekraczających 300 ha.
• Osoba zamieszkała od 5 lat na obszarze, na którym znajduje się nieruchomość rolna.
• Osoba mająca kwalifikacje rolnicze.

Oczywiście wszystkie te warunki muszą być spełnione jednocześnie.

Niespodzianki prawne

Nabycie działki rolnej o powierzchni do 1 ha niesie za sobą kilka powinności. Nie zawsze są one skomplikowane, jednak niosą za sobą pewne niewygody, choćby w postaci straty czasu.

• Prawo pierwokupu oraz prawo nabycia. Przysługują one w pierwszej kolejności uprawnionej osobie będącej dzierżawcą gruntu, a w przypadku braku takowej Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Jednym słowem transakcja uzależniona jest od braku notarialnego oświadczenia dyrektora KOWR o chęci nabycia nieruchomości. W tym wypadku okres oczekiwania na decyzję dyrektora bądź jej brak wynosi jeden miesiąc. Dodajmy, że prawa pierwokupu nie stosuje się w przypadku nabycia gruntu przez osobę bliską sprzedającemu.

• Jeżeli posiadasz już jakieś działki i obecnie nabywana jest któraś z kolei, będziesz miał obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej pięciu lat. Nabytej działki rolnej nie będzie można sprzedać ani oddać przed upływem pięciu lat od nabycia, chyba że za zgodą wspomnianego już wcześniej KOWR-u. Taka zgoda musi być motywowana ważnym interesem publicznym lub właściciela. Decyzja taka ma charakter administracyjny i podlega wszelkim rygorom prawnym przewidzianym w postępowaniu administracyjnym, włącznie z odwołaniem się do ministra rolnictwa.

Wymienione ograniczenia nie obowiązują jedynie w trzech przypadkach:

• nieruchomości położonej w granicach miasta;
• zbycia osobie bliskiej;
• nabycia w formie spadku.

Nabycie działki od 1 hektara

A co jeśli mimo wszystko chcesz lub z jakichś powodów musisz, nabyć działkę większą? Teoretycznie ustawodawca nie zamyka tej sprawy w sposób kategoryczny. Osoba niebędąca rolnikiem indywidualnym może nabyć działkę o powierzchni od 1 ha wzwyż po uzyskaniu pozytywnej decyzji KOWR wydanej na mocy przepisów o postępowaniu administracyjnym.

Ze stosownym wnioskiem o wzmiankowaną zgodę może wystąpić:

• każdy zbywca nieruchomości;
• osoba zamierzająca prowadzić gospodarstwo rolne;
• osoba zamierzająca powiększyć stan posiadania celem prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Podobnie, jak we wcześniej opisanym przypadku, nabywca zobowiązany jest w przypadku nabycia działki do prowadzenia gospodarstwa rolnego przez pięć lat. Dopiero po tym okresie może dokonać sprzedaży lub zbycia ziemi. Trzeba tutaj dodać, że potencjalny sprzedawca gruntów rolnych musi wykazać, że nie było możliwości sprzedaży gruntów rolnych innemu rolnikowi, chyba że zbycie odbywa się na podstawie innej czynności prawnej, aniżeli sprzedaż.

Mimo że wydaje się to dosyć skomplikowane, nie należy poddawać się bez walki. Wszelkie niewygody i trudności z pewnością zrekompensują Ci wieczory spędzone z najbliższymi na tarasie swej wymarzonej, wiejskiej posiadłości.