Wykopy pod fundament – co trzeba wiedzieć?

Wykopy pod fundamenty są jednymi z pierwszych prac przeprowadzanych na placu budowy. Co warto wiedzieć o ich wykonywaniu?

Formalności związane z wykonywaniem wykopów pod  fundamenty

Wykopy pod fundamenty są jedną z pierwszych prac przeprowadzonych w czasie budowy domu. Wszystkie roboty ziemne muszą zostać uwzględnione przez inwestora w pozwoleniu na budowę – według art. 3 pkt 3 Prawa Budowlanego.

Wytyczenie fundamentów pod budowę domu musi zostać wykonane przez geodetę. Wykonuje on obrys budynku, zaznaczając istotne elementy z dokładnością do 1 cm. Po wytyczeniu należy oczekiwać na kontrolę przeprowadzoną przez kierownika budowy. Jeśli prace geodezyjne zostaną wykonane w sposób prawidłowy, to w dzienniku budowy znajdzie się odpowiedni wpis.

Przed przystąpieniem do wykopów pod fundamenty należy uzyskać informacje:

• o warunkach geotechnicznych, geologicznych i hydrotechnicznych,
• o lokalizacji obiektów znajdujących się w pobliżu wykopów.

Rodzaje wykopów pod fundamenty

Podział fundamentów ze względu na wymiary:

Wykopy wąskoprzestrzenne

Szerokość fundamentu na dnie nie może przekraczać 1,5 m. Wykonywane są głównie, jeśli dom jest niepodpiwniczony. Głębokość tego rodzaju wykopów powinna być poniżej poziomu przemarzania gruntu. Powinny być również o 30 cm szersze niż planowane ławy.

Wykopy szerokoprzestrzenne

Szerokość dna fundamentu powyżej 1,5 m. Wykonywane są głównie dla domów podpiwniczonych. Dno takiego wykopu powinno być poniżej linii przemarzania gruntu, który powinien wynosić 0,8 do 1,4 m.

Najprostszym i najpopularniejszym sposobem zabezpieczania ścian wykopów szerokoprzestrzennych jest skarpowanie. Jeśli głębokość wykopu przekracza 4 m, to zabezpieczenie ścian fundamentów należy wykonać zgodnie ze specjalnie opracowaną dokumentacją projektową.

Wykopy szerokoprzestrzenne muszą zostać odpowiednio zabezpieczone np. przesłonami wodoszczelnymi lub ściankami oporowymi. Najpopularniejszym i najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest zabezpieczenie cementowo-betonowe.

>> Przeczytaj też: Jak znaleźć dobrą ekipę budowlaną?

Wykop jamisty

Wykopy, których szerokość i głębokość nie przekraczają 1,5 m.

Podział fundamentów ze względu na głębokość:

• nieduża głębokość – płaskie wykopy, fundamenty w postaci ław i płyt fundamentowych;
• duża głębokość – sprawdzi się w przypadku fundamentów pośrednich.

Zabezpieczenie wykopów pod fundamenty 

Plac budowy, szczególnie w czasie szykowania fundamentów, jest bardzo niebezpiecznym miejscem. Dlatego wykopy muszą zostać odpowiednio zabezpieczone. Teren przeprowadzanych prac powinien być ogrodzony. Wykopy pod fundamenty muszą być tak zabezpieczone, aby nikt nie mógł do nich wpaść. Jeśli przekraczają głębokość 1 m, to niezbędne jest wykonanie zejścia i wejścia.

Zabezpieczenie wykopów 

Po wykonaniu wykopów pod fundamenty niezbędne jest ich zabezpieczenie przed osunięciem się ziemi. Wykonuje się to za pomocą szalunków.

Rodzaje szalunków

• lekki,
• średni,
• ciężki.

Najczęściej szalunek wykonywany jest z desek lub drewniany płyt. Szalunki do wykopów mają regulowaną wysokość.

>> Zobacz też: Proste patenty na zabezpieczenie budowy

W jaki sposób wykopywać fundamenty – ręcznie, czy koparką?

Ręczny wykop fundamentów jest dużo tańszy, lecz trwa o wiele dłużej. Obecnie coraz częściej fundamenty wykonywane są koparką, ponieważ:

• jest to oszczędność czasu i przyspiesza budowę,
• nie ma problemu z większymi kamieniami,
• ziemia z wykopu może być stopniowo wywożona z placu budowy,
• koszt koparki jest wysoki, lecz w ogólnym rozrachunku jest to bardziej opłacalne, niż wynajem pracowników do kopania.

Wykopy pod fundament w 4 krokach:

1. Wykonanie obrysu fundamentów przez geodetę.
2. Wykonanie badań geologicznych i geotechnicznych.
3. Rozpoczęcie wykopów – należy je wykonywać podczas bezdeszczowej pogody.
4. Zabezpieczenie wykopów.

Kiepski grunt – najczęstszy problem przy wykonywaniu wykopów pod  fundamenty

Jeśli podczas badań została wykryta zła jakość gruntu, czyli pod warstwą humusu znajduje się warstwa torfu lub luźnego gruntu, to w takiej sytuacji można:

• wymienić grunt – jest to opłacalne, jeśli warstwa torfu lub luźnego gruntu sięga nie głębiej niż 2 m;
• przeprojektować fundamenty – jest to najprostszy i najbardziej ekonomiczny sposób. Dokonuje tego architekt. W takiej sytuacji należy zastosować fundamenty pośrednie, czyli pale lub studnie.